WADY SKRZYŃ BIEGÓW PF6CO PSUJE SIĘ W SKRZYNIACH BIEGÓW TYPU PF6

Każde łożysko w skrzyni PF6 może ulec potencjalnemu uszkodzeniu, jednak najbardziej narażone są łożyska podpierające wałki, zamontowane w tylnej obudowie. Najczęstsze uszkodzenia tych elementów to podtarcie rolek w łożyskach lub bieżni, po których pracują rolki. Na pierwszy rzut oka to zmatowione powierzchnie toczne, a w zaawansowanym stanie rysy, bruzdy i wżery. Taki stan powoduje 3 objawy w miarę postępu uszkodzenia:

- nasila się charakterystyczny dźwięk w postaci szumienia, wycia lub buczenia

- do oleju dostają się opiłki z uszkodzonego (uszkodzonych) łożyska

- uszkadzające się łożyska generują coraz więcej ciepła ponieważ wzrastają opory pracy.

Uciążliwy jest tylko dźwięk, natomiast dwa pozostałe objawy rozpoczynają proces postępującego uszkodzenia skrzyni biegów.

Opiłki rozchodzą się po wnętrzu skrzyni biegów działając jak piasek i produkują kolejne opiłki itd. Ciepło wytwarzane przez uszkodzone łożysko doprowadza do przegrzania i coraz większego uszkodzenia, a także przeniesienia się ciepła na kolejne elementy.

Tak „krok po kroku” i element po elemencie uszkadza się skrzynia biegów. Zauważenie tego procesu w początkowej fazie, gdy ze skrzyni zaczyna dochodzić „jakiś” dźwięk, może uchronić Cię przed sporymi kosztami. W początkowej fazie wystarczy tylko wymienić łożyska.

Na zdjęciach możesz zobaczyć przykładowe uszkodzenia łożysk w skrzyni PF6.

Piasty to elementy, dzięki którym mamy możliwość włączenia konkretnego biegu. Piasty współpracują ściśle z trybami - kołami zębatymi. Oba elementy kręcą się względem siebie i stykają się ze sobą w miejscach wskazanych na zdjęciach.Powierzchnie styku narażone są na uszkodzenie (podtarcie), mimo iż powierzchnie styku są specjalnie utwardzane. W momencie, gdy następuje zużycie tych powierzchni, ulega zniszczeniu utwardzona warstwa i wtedy proces uszkadzania się piast i trybów postępuje wgłąb materiału. Pomiędzy piastą, a trybem tworzy się luz, który ma znaczący wpływ na pracę piasty i trybu, a tym samym konkretnego biegu. Prowadzi to do kolejnych uszkodzeń na danym biegu, min. uszkodzeń synchronizatorów, zatrzasków na piaście i trybie, a w konsekwencji do uszkodzenia powierzchni stycznych zębów.Objawem tego uszkodzenia są najczęściej szumy ze skrzyni, które mogą być mylone z uszkodzeniem łożysk. W skrajnych przypadkach gdy tarcie miedzy piastą a biegiem jest dość duże, może dojść do zgrzania obu elementów.

Ten rodzaj uszkodzenia ma najczęściej przyczynę czysto eksploatacyjną tj. zużywa się naturalnie, choć czasem jest to związane z jakością elementów oraz oleju.

Zatrzaski to specjalne wypustki, dzięki którym dany bieg jest utrzymywany w stanie włączenia. Podtarcie tych elementów powoduje zmniejszenie precyzji włączania konkretnego biegu. Można to odczuć jako konieczność użycia większej siły do włączenia biegu lub konieczność włączania go na „2 razy”. W skrajnych przypadkach uszkodzeń zatrzasków, nie są one w stanie utrzymać włączonego biegu i następuje rozłączenie danego biegu, tzw. wyskakiwanie biegu, najczęściej po dodaniu gazu

Objawy uszkodzenia zatrzasków często są mylone z uszkodzeniem synchronizatorów.

W skrzyniach biegów PF6 uszkodzenie zębów na trybach może występować w dwóch rodzajach.

Pierwszy to ewidentne wyłamanie zębów, którego przyczyną najczęściej są inne, luźno poruszające się w skrzyni elementy, będące skutkiem uszkodzenia np. łożyska (rozpadnięcie się łożyska). Wyłamanie zębów może też być wynikiem nadmiernych luzów osiowych i współpracy zębów dwóch trybów na mniejszej powierzchni - występuje to gdy luz wzdłużny powoduje przesunięcie się trybów względem siebie.

Drugi rodzaj uszkodzenia to podtarcie lub uszkodzenie powierzchni stycznych zębów. Niekiedy podtarcie takie jest ciężkie do stwierdzenie, gdyż zęby mogą być zużyte na tyle równomiernie na powierzchniach stycznych, że nie da się tego ocenić wzrokowo. Niewielkie zużycie i wytworzony przez to większy luz między zębami może dawać objaw wycia skrzyni biegów.

WAŻNE

Jeśli wymieniasz tryby na którymś biegu, wymieniaj je zawsze parami. Aby tryby współpracowały prawidłowo, muszą mieć dopasowane do siebie powierzchnie styczne zębów. Wymiana jednego koła prowadzi najczęściej do głośnej pracy skrzyni na danym biegu.

Synchronizatory to rodzaj sprzęgiełek, które wyhamowują kręcące się tryby, aby umożliwić precyzyjne włączenie konkretnego biegu. Ich działanie uzależnione jest od stanu synchronizatora i współpracującego z nim oleju, ponieważ właściwości oleju powodują wyhamowanie tarczek synchronizatorów. Zużycie tarczek powoduje zmianę właściwości tego elementu i przestaje on działać prawidłowo np. wyhamowuje za bardzo bo tarczki się zlepiają lub następuje zbyt duży poślizg pomiędzy nimi i skuteczność hamowania drastycznie spada. Jeśli powierzchnie pracy synchronizatorów podcieraja się lub przegrzewają się, synchronizator przestaje prawidłowo pracować i należy go wymienić.

Widełki zmiany biegów współpracują z piastami. Przesuwają je powodując włączenie konkretnego biegu. Końcówki widełek pracują w specjalnej bieżni na obwodzie piasty bezpośrednio stykając się końcówkami ramion z piastą, a inne poprzez specjalne nakładki z tworzywa sztucznego. Zużywanie się elementów stycznych widełek z piastą, powoduje nieprecyzyjne włączanie biegów, ponieważ piasta nie jest w stanie przesunąć się prawidłowo w stosunku do trybu na konkretnym biegu. Przy dużym zużyciu końcówek widełek zmiany biegów może dojść do sytuacji, w której nie będzie się dało włączyć biegu. Widełki są odlewane ze stopu metali kolorowych, najczęściej mosiądzu. W niektórych skrzyniach biegów typu PF6 występuje część widełek ze stopu aluminium. Są one mniej wytrzymałe od mosiężnych i zdarzają się sytuacje że łamią się w nich ramiona widełek. Przyczyną uszkodzeń widełek jest często trzymanie ręki na gałce zmiany biegów - o tym przeczytasz w tym artykule - LINK