Manualna skrzynia biegów połączona jest z silnikiem za pośrednictwem sprzęgła. Służy ono do rozłączania przekładni i silnika np. na czas zmiany biegów. Sterowanie tym procesem odbywa się poprzez układ wysprzęglania, który zamontowany jest na skrzyni biegów.
WYSPRZĘGLANIE MECHANICZNE TZW. NA LINKĘ
Tego typu układ opiera się na rozłączaniu układu napędowego przez łapę sprzęgła, która naciska na docisk sprzęgła, gdy w kabinie jest wciśnięty pedał sprzęgła. Między pedałem a łapą sprzęgła jest linka, która w sposób mechaniczny przenosi ruch pedału sprzęgła. Rozwiązanie to już praktycznie nie jest stosowane w samochodach VW.
WYSPRZĘGLANIE HYDRAULICZNE POPRZEZ ŁAPĘ SPRZĘGŁA
Zasada działania tego układu jest podobna jak przy układzie z linką. Jednak w miejsce linki wstawiony jest układ hydrauliczny, który dzięki sprężaniu i rozprężaniu oleju w siłowniku, porusza łapę sprzęgła. Naciśnięcie pedału, poprzez pompę hydrauliczną, zwiększa ciśnienie w układzie i dzięki temu z siłownika wysuwa się element, który porusza łapą sprzęgła. Puszczając pedał sprzęgła, układ działa odwrotnie.
WYSPRZĘGLANIE PRZEZ WYSPRZĘGLIK HYDRAULICZNY
W tym systemie mamy układ hydrauliczny jak w opcji powyżej. Zamiast łapy, w układzie pracuje wysprzęglik hydrauliczny. Jest to element, który zamontowany jest na wałku sprzęgłowym. Od strony sprzęgła na wysprzęgliku znajduje się łożysko wyciskowe. Gdy w układzie hydraulicznym zwiększa się ciśnienie, po naciśnięciu pedału sprzęgła, wysprzęglik powiększa swoja objętość przesuwając łożysko po wałku sprzęgłowym. Łożysko wyciskowe napiera na docisk sprzęgła i rozłącza skrzynię biegów z silnikiem. Puszczając pedał sprzęgła wysprzęglik zmniejsza objętość powodują połączenie skrzyni biegów z silnikiem.
Wysprzęglanie hydrauliczne niezależnie od rodzaju, ma tę zaletę, że wciskanie pedału sprzęgła nie wymaga dużego wysiłku i w porównaniu z układem mechanicznym (na linkę). Daje większą precyzję regulowania pracą sprzęgła.
WAŻNE
1. stan sprzęgła - zarówno tarczy, docisku, lub całego sprzęgła w układzie koła dwumasowego ma bezpośredni wpływ na jakość zmiany biegów, a tym samym może wpływać na zużycie się mechanizmów synchronizacji w skrzyni biegów.
2. jakość płynu w hamulcowego układzie wysprzęglania ma niebagatelne znaczenie dla skrzyni biegów. Jego zużycie, a najczęściej duża zawartość wody, może powodować nie rozsprzęglanie skrzyni i silnika do końca, mimo pełnego wciśnięcia pedału sprzęgła. Będzie to wpływać na zużywanie się mechanizmów zmiany biegów w przekładni.
3. jeśli na postoju włączysz silnik, będziesz miał wciśnięty pedał sprzęgła i usłyszysz hałas dobiegający z okolic skrzyni biegów to prawie pewne jest, iż to nie problem ze skrzynią biegów. Za taki stan najczęściej odpowiada zużyte łożysko wyciskowe. Należy je niezwłocznie wymienić.
4. nie wciskanie pedału sprzęgła do końca i jazda na tzw. półsprzęgle to prosta droga do szybszego zużycia sprzęgła, a także to uszkodzenia skrzyni biegów. Najczęściej w takim przypadku cierpią układy synchronizacji na poszczególnych biegach.